Làm mẹ an toàn là các hoạt động nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cho bà mẹ và trẻ sơ sinh, giảm thiểu tỷ lệ tai biến sản khoa, tử vong mẹ và tử vong sơ sinh. Chính vì vậy, các nội dung giáo dục Làm mẹ an toàn đã được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và nhiều nước quan tâm, ngày càng trở thành nội dung quan trọng của chiến lược chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em trên toàn cầu.
Làm mẹ an toàn –đảm bảo sức khỏe và chất lượng sống cho cả người mẹ và trẻ em, nhưng muốn đạt được hiệu quả không phải chỉ có ngành Y tế mà còn cần sự phối hợp thực hiện của các ban ngành đoàn thể, sự thay đổi nhận thức của cộng đồng, đặc biệt là phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ. Tại huyện Đầm Hà mặc dù đã có sự nỗ lực của ngành Y tế và sự vào cuộc tích cực của các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương, song do một số hủ tục lạc hậu vẫn còn tồn tại ở một bộ phận đồng bào dân tộc thiểu số, có trình độ nhận thức hạn chế nên vẫn còn xảy ra tình trạng không đến cơ sở Y tế thăm khám định kỳ trong quá trình mang thai, thậm chí là sinh đẻ tại nhà dẫn đến những hậu quả đáng tiếc.
Thực tế, sức khỏe của người phụ nữ trong giai đoạn mang thai có ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển của thai nhi và của em bé trong giai đoạn sơ sinh. Vì vậy, khi nghi ngờ có thai người mẹ cần đến khám lần đầu tại Trạm Y tế xã, thị trấn để được quản lý thai nghén và hướng dẫn cách chăm sóc sức khỏe cho mẹ và thai nhi trong suốt thai kỳ.
Để đảm bảo sức khỏe cho mẹ, sự phát triển toàn diện cho thai nhi và em bé sơ sinh, các bà mẹ cần ăn uống đủ các chất: thịt, cá, tôm, sữa, trứng, đậu, lạc, vừng, dầu ăn, rau xanh và hoa quả tươi, bổ sung viên sắt để phòng thiếu máu, uống nhất 02 lít nước mỗi ngày, không hút thuốc lá, không uống rượu, bia, không sử dụng thuốc nếu không có chỉ định của bác sỹ. Trong quá trình mang thai chỉ nên làm việc nhẹ nhàng, không nên làm việc nặng nhọc, nguy hiểm, không tiếp xúc với những yếu tố độc hại, duy trì chế độ sinh hoạt thoải mái, lành mạnh, tránh căng thẳng, mệt mỏi và ngủ ít nhất 8h mỗi ngày, chú trọng đến giấc ngủ trưa.
Để kịp thời phòng tránh những rủi ro có thể phát sinh trong quá trình mang thai, bà mẹ phải đến cơ sở y tế ít nhất 3 lần trong thai kỳ, lần thứ nhất trong 3 tháng đầu, lần thứ 2 trong 3 tháng giữa, lần thứ 3trong 3 tháng cuối, để được thăm khám, siêu âm, tiêm phòng uốn ván và thực hiện các xét nghiệm cần thiết, đồng thời được tư vấn cụ thể về chế độ dinh dưỡng, chế độ lao động, làm việc, vệ sinh thân thể, các sinh hoạt khác trong đời sống, kể cả quan hệ tình dục khi mang thai…
Trường hợp có 1 trong những dấu hiệu bất thường như: Nôn nhiều, sốt cao hoặc co giật, ra máu, ra nước ở cửa mình, thường xuyên nhức đầu, hoa mắt, chóng mặt, phù toàn thân, đau bụng nhiều, thai không đạp sau tháng thứ 4, cần phải đến ngay cơ sở y tế để được xử trí kịp thời tránh nguy hiểm cho mẹ và thai nhi. Phụ nữ có thai vào những tháng cuối không đi làm nương xa, tuyệt đối không được đẻ ở nhà hoặc tự đỡ đẻ vì không đảm bảo vệ sinh và có thể xảy ra nhiều biến chứng nguy hiểm đến tính mạng của mẹ và con. Khi có dấu hiệu chuyển dạ cần đến ngay cơ sở y tế để sinh đẻ, điều này giúp sản phụ và thai nhi được chăm sóc sức khỏe đúng cách và kịp thời cấp cứu nếu có khó khăn trong quá trình sinh đẻ, tránh nhưng hậu quả đáng tiếc xảy ra, đảm bảo an toàn tính mạng cho mẹ và con.